پوسیدگی دندان چیست و چگونه از آن جلوگیری کنیم؟

پوسیدگی دندان یکی از شایع‌ترین بیماری‌های دهان و دندان است که افراد بسیاری را در سراسر جهان درگیر خود می‌کند. فرقی نمی‌کند چند سال دارید، پوسیده شدن دندان را ممکن است از کودکی تا پیری بارها تجربه کنید!

این مشکل که با نام‌هایی مثل کرم‌خوردگی دندان و حفره در دندان نیز شناخته می‌شود، معمولا با احساس درد در دندان همراه است.

در این مقاله از بلاگ سایت پرودنتین قصد داریم تا به بررسی مشکل پوسیدگی دندان پرداخته، علائم، دلایل ایجاد و راه‌های پیشگیری و درمان آن بپردازیم.

پوسیدگی دندان چرا و چگونه ایجاد می‌شود؟

با اطمینان می‌توان گفت که پلاک‌های دندانی عامل اصلی ایجاد کرم‌خوردگی دندان هستند. همان ماده چسبناکی که به دندان‌ها می‌چسبد و ترکیبی از باکتری‌ها، ذرات غذا، اسید و بزاق دهان است.

مواد قندی که در تغذیه ما وجود دارند با ترکیب با باکتری‌های موجود در دهان به اسید تبدیل می‌شوند و تشکیل پلاک می‌دهند. این پلاک‌ها که به دندان می‌چسبند با اسید موجود در خود باعث تحلیل رفتن مینای دندان شده و احتمال پوسیدگی دندان و ایجاد حفره در آن را افزایش می‌دهند.

اینجاست که اهمیت مسواک مشخص می‌شود چرا که تنها راه رفع این پلاک‌ها مسواک زدن مرتب و رعایت بهداشت دهان و دندان است.

درد دندان، سوراخ قابل مشاهده در دندان، لکه سیاه یا سفید روی دندان و حساسیت دندانی از جمله علائمی هستند که نشان می‌دهد دچار کرم‌خوردگی دندان شده‌ایم. درصورت عدم رسیدگی به این پوسیدگی شاهد عوارضی مثل درد مداوم دندان، آبسه کردن دندان، عفونت دندان و لثه و وارد شدن عفونت به جریان خون خواهیم بود که نتایجی جبران‌ناپذیر به جا خواهد گذاشت.

چه افرادی بیشتر در معرض پوسیدگی دندان هستند؟

همان‌طور که گفته شد این مشکل همه افراد را در سن و سال‌های مختلف می‌تواند درگیر خود کند. اما بعضی افراد کرم‌خوردگی دندان را بیش از سایرین تجربه می‌کنند. در ادامه به معرفی عواملی می‌پردازیم که احتمال پوسیده شدن دندان را بیشتر می‌کند.

1. مصرف بیش از حد عذاها و نوشیدنی‌های قندی و اسیدی
2. عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
3. مصرف سیگار، قلیان و انواع دخانیات
4. عوامل ژنتیکی و ارثی
5. عدم مصرف فلوراید به صورت روزانه
6. خشکی دهان و خشک نگه داشتن آن
7. اختلالات خوردن مثل بی‌اشتهایی یا پرخوری عصبی
8. بیماری معده و ریفلاکس اسید معده

براساس تحقیقات منتشر شده در مجلات علمی معتبر نظیر مایو کلینیک کرم‌خوردگی دندان بیشتر در دندان‌های عقبی که به دندان آسیا معروفند، اتفاق می‌افتد. دلیل این امر هم وجود شیارها و روزنه‌های بیشتری است که ذرات غذا را در خود نگه می‌دارند و تمیز کردن‌شان کار راحتی نیست.

بسیاری از ما از دندانپزشک و مطب دندانپزشکی می‌ترسیم، اما طبیعتا مراجعه به دندانپزشک اولین اقدامی است که پس از احساس دندان‌درد و پی بردن به کرم‌خوردگی دندان باید انجام دهیم. دندانپزشک نیز با معاینه دندان‌ها و احتمالا با مشاهده عکس اشعه ایکس دندان‌ها، محل و شدت پوسیدگی را تشخیص داده و درمان متناسب را انجام می‌دهد. در ادامه برخی از این راه‌های درمانی را بررسی می‌کنیم.

راه‌های درمان پوسیدگی دندان چیست؟

1. فلورایدتراپی درمانی است که در مراحل اولیه درد و پوسیده شدن دندان و بیشتر برای کودکان تجویز می‌شود و می‌تواند تا حدودی مینای دندان را ترمیم کند.
2. پر کردن دندان که با خارج کردن بخش‌های پوسیده دندان و پر کردن جای خالی آن با موادی مخصوص مثل نقره، طلا یا رزین کامپوزیت همراه است.
3. روکش دندان که شامل برداشتن تاج پوسیده دندان و جایگزین کردن آن با یک روکش مخصوص شبیه دندان است.
4. عصب‌کشی که با نام روت کانال هم شناخته می‌شود و زمانی که پوسیدگی شدید و عمقی است و باعث آسیب به عصب‌های دندان شده، باید عصب و رگ‌های خونی آن ناحیه از دندان خارج شود.

در بسیاری از موارد، پوسیدگی در حد ایجاد حساسیت دندانی است و به اندازه‌ای نیست که به درمان پزشکی نیازمند باشد. در این حالت خوردن یا نوشیدن خوراکی‌های خیلی سرد یا گرم باعث ایجاد دردی گذرا در دندان می‌شود. اجتناب از خوردن خوراکی‌ها و نوشیدنی‌های خیلی سرد یا گرم و استفاده از خمیردندان‌های ضدحساسیت توصیه‌ای است که احتمالا از دندانپزشک خود خواهید شنید.

چگونه مانع ایجاد پوسیدگی دندان شویم؟

شاید عبارت «پیشگیری بهتر از درمان است» خیلی کلیشه‌ای به نظر برسد، اما واقعیت این است که با رعایت چند نکته ساده به آسانی می‌توان از پوسیدگی دندان پیشگیری کرد و دردسر درمان آن را نکشید.

1. حداقل روزی دوبار دندان‌ها را با مسواک و خمیردندان مناسب تمیز کنیم.
2. نخ دندان را فراموش نکنیم و ذرات غذا را از بین دندان‌ها بیرون بکشیم.
3. از خوردن غذاها و نوشیدنی‌های قندی، اسیدی و الکلی پرهیز کنیم.
4. مصرف قهوه، سیگار، قلیان و دخانیات را قطع کرده یا دست‌کم کاهش دهیم.
5. میوه، سبزیجات و غذاهای کلسیم‌دار را به رزیم غذایی خود اضافه کنیم.
6. مراجعه به دندانپزشک و معاینات دوره‌ای دندان را حداقل 6 ماه یک‌بار فراموش نکنیم.

سخن آخر

در این مقاله از بلاگ سایت پرودنتین به بررسی عوامل ایجاد پوسیدگی دندان، نشانه‌ها و راه‌های درمان و پیشگیری از آن پرداختیم. کرم‌خوردگی دندان سرآغاز تمام مسائلی است که ممکن است دندان‌های شما را در معرض خطر قرار دهد. برای همین هم رعایت بهداشت و مراقبت از دندان‌ها و پیشگیری از ایجاد پوسیدگی بهترین راه حفظ سلامتی دندان‌هاست. لطفا نظرات و سوال‌های خود را با ما در بخش نظرات همین مقاله با اشتراک بگذارید.