مراحل پوسیدگی دندان چیست و چگونه باید از آن پیشگیری کرد؟

پوسیدگی دندان چند مرحله دارد؟

حتما می‌دانید که این اتفاق به یک‌باره رخ نمی‌دهد؛ بلکه با طی کردن چند مرحله و ایجاد درد است که شما متوجه پوسیدگی دندان خود می‌شوید. به طور کلی، در پوسیده شدن دندان پنج مرحله وجود دارد که عبارتند از  :

مرحله اول: از دست دادن مواد معدنی

لایه بیرونی دندان شما از نوعی بافت به نام مینا تشکیل شده است. مینا سخت‌ترین بافت بدن است و بیشتر از مواد معدنی تشکیل شده است. با این حال، هنگامی که دندان در معرض اسیدهای تولید شده توسط باکتری‌های پلاک قرار می‌گیرد، مینای دندان شروع به از دست دادن این مواد معدنی می‌کند.

وقتی این اتفاق می‌افتد، ممکن است یک لکه سفید روی یکی از دندان‌هایتان ظاهر شود. این از دست دادن مواد معدنی، مرحله اول پوسیدگی دندان است.

مرحله دوم: تخریب مینای دندان

اگر روند پوسیده شدن دندان در همان مرحله اول متوقف نشود و ادامه یابد، مینای دندان بیشتر تجزیه می‌شود. و باعث تبدیل لکه سفید روی دندان به رنگ قهوه ای تیره می‌شود. با ضعیف شدن مینای دندان، سوراخ‌های کوچکی به نام حفره در دندان شما ایجاد می‌شود. حفره‌ها باید توسط دندانپزشک شما پر شوند.

مرحله سوم: پوسیدگی عاج

یکی دیگر از مراحل پوسیدگی دندان پوسیدگی عاج است. عاج بافتی است که در زیر مینای دندان قرار دارد و نرم‌تر از مینای دندان است وهمین هم آن را به آسیب اسید حساس‌تر می‌کند. به همین دلیل، پوسیده شدن دندان زمانی که به عاج می‌رسد با سرعت بیشتری پیش می‌رود.

عاج همچنین حاوی لوله‌هایی است که به اعصاب دندان منتهی می‌شود. به همین دلیل، وقتی عاج تحت تاثیر پوسیده شدن دندان قرار می‌گیرد، ممکن است دچار حساسیت دندانی شوید.

مرحله چهارم:  آسیب پالپ

پالپ داخلی‌ترین لایه دندان است. حاوی اعصاب و عروق خونی است که به سلامت دندان کمک می‌کند. اعصاب موجود در پالپ نیز حسی را برای دندان ایجاد می‌کنند. وقتی آسیب به پالپ می‌رسد، ممکن است تحریک شود و شروع به تورم کند. از آنجایی که بافت‌های اطراف دندان نمی‌توانند برای تحمل این تورم منبسط شوند، ممکن است بر روی اعصاب فشار وارد شده و منجر به درد شود.

مرحله پنجم: آبسه

همانطور که پوسیدگی دندان به سمت پالپ پیش می‌رود، باکتری‌ها می‌توانند نفوذ کرده و باعث عفونت شوند. افزایش التهاب در دندان می‌تواند منجر به تشکیل یک کیسه چرکی در انتهای دندان شود که به آن آبسه می‌گویند.

آبسه دندان می‌تواند باعث درد شدید شود و معمولا همراه علائمی نظیر تورم لثه، صورت یا فک، تب و تورم غدد لنفاوی در گردن است. آبسه دندان نیاز به درمان فوری دارد، زیرا عفونت می‌تواند به استخوان‌های فک و همچنین سایر نواحی سر و گردن سرایت کند. در برخی موارد، درمان ممکن است شامل برداشتن دندان آسیب دیده باشد. در این مقاله درباره آبسه دندان بیشتر بخوانید.

چگونه از پوسیدگی دندان پیشگیری کنیم؟

رعایت درست بهداشت دهان و دندان سهم مهمی در پیشگیری پوسیده شدن دندان دارد. برای پیشگیری از آسیب به دندان‌های خود در اثر پوسیدگی این نکته‌ها را به یاد داشته باشید:

• حتماً برای تمیز کردن روتین دندان‌ها و معاینات دهان به طور مرتب به دندانپزشک خود مراجعه کنید.  دندانپزشک می‌تواند به شناسایی و درمان پوسیدگی دندان، قبل از وخیم شدن آن کمک کند.
• دندان‌های خود را بطور مرتب مسواک بزنید و نخ دندان بکشید. توصیه می‌شود که حداقل دو بار در روز و بعد از غذا دندان‌های خود را مسواک بزنید و سعی کنید از خمیر دندان حاوی فلوراید برای تقویت مینای دندان استفاده کنید.

• مصرف مواد قندی و شیرینی‌ها را محدود کنید. سعی کنید از مصرف غذاها یا نوشیدنی‌های حاوی قند زیاد مانند آب‌نبات، کلوچه و نوشابه خودداری کنید.
• آب را از شیر بنوشید. بیشتر آب لوله کشی حاوی فلوراید است که می‌تواند به محکم نگه داشتن مینای دندان و محافظت از آن در برابر پوسیدگی کمک کند. در صورتی که امکانش را دارید حتما از آب لوله کشی بنوشید.
• میان‌وعده‌های غذایی را محدود کنید. این کار می‌تواند به باکتری‌های موجود در دهان، قند بیشتری برساند تا به اسید تبدیل شوند.

 چه زمانی باید برای درمان به دندانپزشک مراجعه کنیم؟

اگر پوسیدگی دندان در مراحل اولیه باشد، ممکن است هیچ علامتی را تجربه نکنید. به همین دلیل مراجعه منظم به دندانپزشک مهم است. دندانپزشک شما می‌تواند به شناسایی و رسیدگی به مراحل  پوسیدگی دندان قبل از بدتر شدن آنها کمک کند.

اگر حساسیت دندان، دندان درد یا تورم در داخل یا اطراف دهان خود را تجربه کردید، فورا به دندانپزشک مراجعه کنید، این علائم ممکن است نشانه مراحل بعدی پوسیده شدن دندان و بیماری دندانی دیگری باشد که نیاز به توجه دارد.

 سخن پایانی

مراحل پوسیدگی دندان شامل پنج مرحله است که مرحله اول اغلب برگشت پذیر است، اما مراحل بعدی می‌تواند باعث آسیب دائمی به دندان آسیب دیده شود. آسیبی که به دلیل فعالیت باکتری‌های موجود در پلاک دندان روی دندان‌های شما و آسیب به بافت دندان رخ می‌دهد. این باکتری‌ها قند موجود در غذا را به اسید تبدیل می‌کنند که می‌تواند به دندان آسیب برساند.

درمان پوسیدگی دندان بستگی به این دارد که در چه مرحله‌ای است. برخی از درمان‌ها شامل درمان‌های فلورایدتراپی، پر کردن و درمان ریشه هستند چنان که در این مقاله از بلاگ پرودنتین برشمردیم، اقداماتی وجود دارد که می‌توانید برای جلوگیری از پوسیده شدن دندان انجام دهید. این موارد شامل مواردی مانند مسواک زدن حداقل دو بار در روز، پرهیز از غذاهای شیرین و اطمینان از مراجعه منظم به دندانپزشک است.